Ατομική θεραπεία και Συμβουλευτική

Το πιο διαδεδομένο και σύνηθες πρωτόκολλο θεραπείας είναι οι ατομικές ή one-to-one θεραπευτικές συνεδρίες. Μέσα από τη δυαδική σχέση επωάζεται η θεραπευτική σχέση, μια συνθήκη που θα μπορούσαμε να την αποκαλέσουμε «ιερή». Στη διαδικασία αυτή, ο θεραπευόμενος αφήνεται, καλλιεργείται κλίμα εμπιστοσύνης, και επιβεβαιώνεται η αποκλειστικότητα της στιγμής: «Αυτή είναι η ώρα σου και εγώ είμαι εδώ αποκλειστικά για σένα και τις ανάγκες που φέρνεις στο θεραπευτικό δωμάτιο». Αυτές είναι ορισμένες από τις διεργασίες που επιτελούνται μέσα στη δυαδική σχέση.

Από την πρωτόλεια δουλειά των Freud, Jung, Ferenczi, Adler και τις περιορισμένες δυνατότητες πρόσβασης σε προσωπική θεραπεία λόγω κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, στερεοτύπων και χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, φτάσαμε στη σημερινή εποχή. Στη νέα χιλιετία, η αφθονία των πάντων και η διευκολυμένη πρόσβαση επικρατούν. Σήμερα βιώνουμε τον αντίποδα, με πληθώρα θεραπευτικών ρευμάτων, που πρόσφατη καταμέτρηση τις υποδεικνύει σε περισσότερες από χίλιες. Ο Yalom (2002) αναφέρει: «Είναι σημαντικό για τον νέο ψυχοθεραπευτή να αποφεύγει τη δογματικότητα και να αντιληφθεί ποια είναι τα σημαντικά σημεία των διαφόρων θεραπευτικών προσεγγίσεων. Παρόλο που μπορεί να χρειαστεί να θυσιάσει τη βεβαιότητα που συνοδεύει την ορθοδοξία, κερδίζει κάτι πραγματικά πολύτιμο – μεγαλύτερη γνώση της συνθετότητας και της αβεβαιότητας που κρύβεται πίσω από το εγχείρημα της ψυχοθεραπείας».

Παρόλα αυτά, παρατηρείται ότι η συναισθηματική νοημοσύνη, στην εποχή των ατελείωτων επιλογών, έχει πληγεί. Η έννοια της αποξένωσης συνδέεται με τον σύγχρονο άνθρωπο των αχανών πόλεων, με τις υποδομές, τα τεχνολογικά επιτεύγματα και τις ανεξάντλητες επιλογές. Παρόλο που σε πολλές περιπτώσεις αισθάνεται πιο μόνος από ποτέ, δεν ξέρει πώς να το επικοινωνήσει. Μέσα από τη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία, δίνεται στο άτομο η δυνατότητα να εξετάσει, να φωτίσει και να συμφιλιώσει πλευρές του εαυτού του που έχει αφήσει στο σκοτάδι ή που έχουν αναπτυχθεί τυχαία, μέσα από κοινωνικές νόρμες και αυτοματισμούς.

Η εύρεση προσωπικού νοήματος μέσα στο αχανές των προκαθορισμένων ρόλων – «πολίτη, πολιτικού όντος, επαγγελματία, συντρόφου, γονέα, τέκνου, φίλου» – και η προσπάθεια που απαιτούν όλοι αυτοί οι ρόλοι, μεμονωμένα ή ταυτόχρονα, σε συνδυασμό με το ψυχικό υλικό και τη διαγενεακή πληροφορία που φέρει καθένας από εμάς, μπορούν να επιφέρουν σύγχυση και φθορά στο άτομο. Το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι μπορεί να συντελέσει στην εύρεση χώρου στη ζωή του ατόμου για νοηματοδότηση, ενδεχομένως και για πρώτη φορά. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από ένα φιλτράρισμα των εντυπωμένων, αλλά όχι συνειδητά επιλεγμένων, στάσεων, αντιλήψεων και συμπεριφορών που έχουν καταστεί μη λειτουργικές.

Η αλληλεπίδραση μεταξύ σκέψης, συναισθήματος, συμπεριφοράς και σωματικών συμπτωμάτων μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη συμπτωμάτων και στην ενίσχυση του άγχους, της θλίψης, της στενοχώριας και της αδυναμίας να είναι παρόν/ούσα στο «εδώ και τώρα». Αυτές οι καταστάσεις μπορούν να προκαλέσουν καταναγκαστικές, εξαρτητικές ή αυτοτιμωρητικές συμπεριφορές, σωματοποίηση, και άλλα προβλήματα.

Το δώρο της αλλαγής το αξίζουμε όλοι. Σε μικρά ή μεγαλύτερα κομμάτια της ζωής μας, που δεν επιλέξαμε συνειδητά αλλά εντυπώσαμε μέσα από τον πόνο ή την επιβολή, έχουμε ενσωματώσει μορφές εξουσίας από την οικογένεια, τα σχολεία, τις γειτονιές και το κράτος.